Η αγορά νωπών φρούτων και λαχανικών στην Αλγερία

Ι. Ο ρόλος των χονδρεμπόρων

Ο τομέας των νωπών οπωρολαχανικών παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον ως προς την εξέλιξη της Αλγερινής γεωργίας. Ωστόσο υφίστανται εγγενή προβλήματα στο δίκτυο διανομής των ανωτέρω προϊόντων (παραγωγοί – μεγαλέμποροι – χονδρέμποροι – λιανοπωλητές – καταναλωτές). Φαίνεται ότι στην συγκεκριμένη αγορά, τον κυριότερο ρόλο διαδραματίζουν οι χονδρέμποροι, των οποίων η παρέμβαση ευνοεί:

– την προστασία των προϊόντων που υπόκεινται σε φθορά

– την βελτίωση της ροής των αγαθών προς τον καταναλωτή

– τη μείωση του κόστους των logistics

– την ταχύτητα ανανέωσης των υφισταμένων stocks αγαθών

– την αύξηση της παραγωγικότητας των απασχολούμενων στον   ανωτέρω τομέα

–  την αποτελεσματικότητα του δικτύου διανομής εν γένει.

ΙΙ. Χαρακτηριστικά του τομέα των νωπών οπωρολαχανικών

α) Φρούτα

Η παραγωγή νωπών φρούτων στην Αλγερία παρουσιάζει τα τελευταία έτη επέκταση των επιφανειών καλλιέρ­γειας που αυξήθηκαν κατά 55% σε σχέση με το 2006. Ένα ποσοστό 7,5 % της συνολικά εκμεταλλεύσιμης αγροτικής γης κατέχουν οι δενδροκαλλιέρ­γειες (500.000 εκτάρια). Επίσης, ο όγκος της παραγωγής  φρούτων με πυρήνα, σύκων, εσπεριδοειδών, χουρμάδων και σταφυλιών αυξήθηκε θεαματικά την τελευταία πενταετία.

β) Κηπευτικά

Το 2014, το σύνολο επιφάνειας που προοριζόταν για την καλλιέργεια λαχανικών έφθανε τα 337.807 εκτάρια. Από αυτά τα 98.825 εκτάρια (29% του συνόλου) αφορούσαν στην καλλιέργεια πατάτας. Την  περίοδο 2004- 2014, η μέση παραγωγή λαχανικών ανερχόταν σε 35,72 εκ. κουϊντάλια εκ των οποίων  14,38 εκ. κουϊντάλια πατάτας (40% του συνόλου της παραγωγής λαχανικών). Η αποδοτικότητα παραγωγής στο προϊόν αυτό, κατά την ίδια περίοδο, ανήλθε από 134 κουϊντάλια ανά εκτάριο στα 220,7 κουϊντάλια και των νωπών λαχανικών εν γένει από 107,24 κουϊντάλια ανά εκτάριο στα 158,07 κουϊντάλια .

γ) Εισαγωγές φρούτων

Η αξία εισαγωγής φρούτων ανήλθε από 72 εκ. δολ το 2004 σε 152 εκατ. το 20014. Σημειώνουμε ότι οι εισαγωγές μπανάνας αντιπροσωπεύουν το ήμισυ του συνόλου εισαγωγής νωπών φρούτων με αξία κατά μέσον όρο 70 εκατ. ανά έτος.

δ) Εξαγωγές φρούτων

Οι εξαγωγές φρούτων Αλγερινής προέλευση είναι μηδαμινές. Ωστόσο οι εξαγωγές χουρμάδων έχουν αυξηθεί σημαντικά την τελευταία 10ετία και αποτελούν το δεύτερο σε σπουδαιότητα εξαγωγικό προϊόν της υπό εξέταση χώρας μετά τους υδρογονάνθρακες. Φοινικόδενδρα, κυρίως στις οάσεις της Σαχάρας, καλλιεργούνται σε μία έκταση που καλύπτει περίπου 75.000 εκτάρια. Το συγκεκριμένο προϊόν εξάγεται κυρίως προς Γαλλία, Ρωσία, Σενεγάλη και Βέλγιο.

ε) Εισαγωγές νωπών λαχανικών

Η αξία εισαγωγής οπωροκηπευτικών από 95 εκατ. δολ το 2004 έφθασε τα 253 εκ. δολ το 2014. Ο όγκος των εισαγωγών σε ποσότητά από 2,1 εκ. κουϊντάλια ανήλθε σε 2,7 εκ. κουϊντάλια .

Οι εισαγωγές πατάτας τριπλασιάστηκαν την τελευταία δεκαετία, ενώ οι εισαχθείσες ποσότητες σπόρου πατάτας υπερδιπλασιάστηκαν.

στ) Χονδρικές τιμές πώλησης οπωροκηπευτικών

Μια  συνοπτική ανάλυση της διαμόρφωσης της χονδρικής τιμής πώλησης των νωπών φρούτων, νωπών λαχανικών και της πατάτας (περίοδος 2006-2014), καταδεικνύει ότι οι τιμές τους αυξήθηκαν . Η αύξηση αυτή, που επιτάθηκε την τελευταία διετία  έχει επηρεάσει την εξέλιξη του τιμαρίθμου.

ΙΙΙ. Έλεγχος ποιότητας

Ο έλεγχος ποιότητας των οπωροκηπευτικών συνίσταται στην προϋπόθεση πλήρωσης ορισμένων προϋποθέσεων, όπως π.χ. το ποσοστό χλωροφύλλης, η γευστική αξία και η δυνατότητα διατήρησης του προϊόντος όσο το δυνατό περισσότερο. Ειδικότερα στα φρούτα, οι προϋπο­θέσεις για να είναι ένα προϊόν ποιοτικά άρτιο, είναι περισσότερες. Ελέγχεται π.χ. η περιεκτικότητά του σε σάκχαρο, το μέγεθος, η οξύτητα, η περιεκτικότητα σε χυμό κ.λ.π.

Στην Αλγερία δεν υφίσταται, επί του παρόντος, φορέας ελέγχου και μέτρησης της ποιότητας των νωπών οπωρολαχανικών. Υπολογίζεται ότι οι απώλειες παραγωγής ανέρχονται σε ποσοστό 30% λόγω:

– απουσίας κανόνων για τη διατήρηση και το «στοίβαγμα» των προϊόντων

– μη τήρησης επακριβών ημερομηνιών για τη συγκομιδή της σοδειάς

– πρόκλησης βλαβών στο προϊόν από την «απρόσεκτη» συγκομιδή του.

IV. Προοπτικές

Παρότι οι εκτάσεις για καλλιέργεια φρέσκων οπωρολαχανικών αυξήθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια της περιόδου 2004-2014, εν τούτοις η Αλγερία πόρω απέχει από του να θεωρηθεί αυτάρκης στα προϊόντα αυτά. Έτσι είναι αναγκασμένη να προβαίνει σε μαζική εισαγωγή τους, π.χ. το 2014 εισήχθησαν 110.000 τόνοι νωπών οπωρολαχανικών αξίας 467 εκ. δολ. Σημειώνουμε ότι ενώ η ποιότητα των ανωτέρω προϊόντων δεν παρουσιάζει βελτίωση, η τιμή τους παρουσιάζει σταθερή άνοδο. Έτσι το 2015, σε σχέση με το 2004 οι τιμές των νωπών φρούτων αυξήθηκαν κατά 350 % και των φρέσκων λαχανικών κατά 260%.

Αδήριτη συνεπώς παρουσιάζεται η ανάγκη υιοθέτησης νέων τεχνολογιών, αναδιάρθρωσης της υφισταμένης οργάνωσης και εφαρμογής συγχρόνων επιστημονικών μεθόδων, βελτίωσης των υποδομών επεξεργασίας, αποθήκευση και διανομής και της εν γένει εφοδιαστικής αλυσίδας, προκειμένου να επιτευχθεί αναβάθμιση της ποσότητας και ποιότητας των υπό συζήτηση προϊόντων με παράλληλη μείωση της τιμής τους.